Przeczenie w jezyku niemieckim
Zaprzeczenie w języku niemieckim może nastąpić poprzez trzy słówka. Są to:
nein | nie |
nicht | nie |
kein/keine | żaden/żadna |
To, które słówko należy użyć zależy od tego, co chcemy zaprzeczyć, czyli czy ma być to całe zdanie, czy tylko jakaś jego część. Całe zdanie zaprzeczane jest przez nein (nie). Nein (nie) może występować samodzielnie i zastąpić całe zdanie przeczące lub wystąpić przed nim.
Liest du jetzt? | Czytasz teraz? | Nein. | Nie. |
Nein, ich lese jetzt nicht. | Nie, nie czytam teraz. | ||
Singen Sie? | Czy Pani śpiewa? | Nein. | Nie |
Nein, ich singe nicht. | Nie, nie śpiewam. |
Pojawiające się w powyższym przykładzie nicht (nie) zaprzecza czasownik. Nicht (nie) występuje po czasowniku a nie tak jak w języku polskim przed. Dla porównania:
Sie weint nicht. | Ona nie płacze. |
Eva arbeitet nicht. | Eva nie pracuje. |
Tom raucht nicht. | Tom nie pali. |
Nicht może także wraz z nein zaprzeczać całe zdanie. W tym przypadku nicht występuje zawsze na końcu zdania (nigdy samodzielnie).
Arbeitet er heute? | Czy on pracuje dzisiaj? | Nein, er arbeitet heute nicht. | Nie, on dzisiaj nie pracuje. |
Kochst du für die ganze Familie? | Gotujesz dla całej rodziny? | Nein, ich koche für die ganze Familie nicht. | Nie, nie gotuję dla całej rodziny. |
Jeśli w zdaniu występują dwa czasowniki, czy też czasownik rozdzielnie złożony, nicht będzie występować przed drugą częścią orzeczenia (czyli przed drugim czasownikiem czy też przed przedrostkiem).
Monika kann dich nicht besuchen. | Monika Nie może cię odwiedzić. |
Ich will dich nicht betrügen. | Nie chcę cię oszukiwać. |
Rufen Sie mich nicht an? | Nie zadzwoni Pan do mnie? |
Am Montag fährt er nicht ab. | W poniedziałek nie odjedzie. |
Nicht zaprzecza także przymiotniki, przysłówki oraz wyrażenia rzeczownikowe i występuje zawsze przed wyrazem zaprzeczanym. Wygląda to następująco:
Das Kind ist nicht gesund. | Dziecko nie jest zdrowe. |
Der Mann ist nicht glücklich. | Mężczyzna jest nieszczęśliwy. |
Sie schwimmt nicht gern. | Ona niechętnie pływa. |
Susi besucht mich nicht oft. | Susi nieczęsto mnie odwiedza. |
Matthias kommt nicht aus Polen. | Mathias nie pochodzi z Polski. |
Otto ist nicht zu Hause. | Otto nie jest w domu. |
Jeśli zaprzeczanym wyrazem będzie rzeczownik z rodzajnikiem nieokreślonym lub bez rodzajnika, wyrazem zaprzeczającym będzie kein (żaden). Kein odmienia się jak rodzajnik nieokreślony w liczbie pojedynczej i jak rodzajnik określony w liczbie w mnogiej, zarówno przez rodzaje jak i przypadki. Ilustruje to poniższa tabelka:
przypadek | rodzaj męski | rodzaj żeński | rodzaj nijaki | liczba mnoga |
Nominativ mianownik | kein | keine | kein | keine |
Genitiv dopełniacz | keines+s | keiner | keines s | keiner |
Dativ celownik | keinem | keiner | keinem | keinen+n |
Akkusativ biernik | keinen | keine | kein | keine |
Kein przeważnie nie tłumaczymy jako żaden, lecz jako słówko przeczące. Oto kilka przykładów ilustrujących użycie kein.
Hast du einen Hund? | Masz psa? | Nein, ich habe keinen Hund. | Nie, nie mam (żadnego) psa. |
Ist das ein Kuli? | Czy to jest długopis? | Nein, das ist kein Kuli. | Nie, to nie jest (żaden) długopis. |
Sind das Zwillinge? | Czy to są bliźnięta? | Nein, das sind keine Zwillinge. | Nie, to nie są (żadne) bliźnięta. |
Kein może występować także w zdaniach twierdzących, nie będących odpowiedzią na pytanie:
Er hat keine Idee. | On nie ma (żadnego) pomysłu. |
Ich habe keine Lust auf eine Party. | Nie mam ochoty na imprezę. |
Das Mädchen hat keine Freunde. | Ta dziewczynka nie ma (żadnych) przyjaciół. |
Ich habe keine Zeit und kein Geld. | Nie mam czasu i pieniędzy. |